Hai uns días ameceivos con artigos sobre o fantástico e tranquilizador acto de comer. A serie chámase 'Vía Oral' e comezou onte en El Progreso desta guisa:

A MIÑA TÍA FELI coñecía un segredo para manter o pan fresco durante meses. O frustrante é que era medio revoltalla e sempre se negou a revelalo. Ao cabo, enterrárona no cemiterio de San Amaro, na Coruña, e a súa fórmula quedou encriptada coma a da Coca Cola.

Na Noiteboa abría un caixón dunha cómoda que lle daba servizo no comedor e quitaba un vulto envolto nun pano. Mentres sorría, retiraba o rodelo co mesmo misterio teatral que exhibiría o Mago Antón e quitaba un bolo grande de pan de trigo. «Este pan leva aí dentro dende o 24 de decembro do ano pasado», aseguraba premendo nel para que os cándidos dos seus sobriños comprobásemos que seguía flexible. Despois, collía un bolo dese día envolvíao co pano e metíao no caixón dos milagres para repetir o truco un ano máis tarde.

Agora descubro que o ritual para que o mofo e os vermes non afecten aos alimentos non se perdeu para sempre no camposanto de San Amaro. A fotógrafa norteamericana Sally Davies realizou un singular experimento: mercou unha hamburguesa nun establecimiento comercial e fotografou a súa evolución durante 137 días. Pasado ese tempo, o bocadillo sufría rigor mortis, pero consérvasemoi semellante ao primeiro día.

Eu non frecuentei as hamburguesas cando neno. A Galicia dos últimos 60 e primeiros 70 eran terras virxes para a comida rápida. A cociña galega sempre foi de poñer unha pota con auga a ferver e ir botando o que se atopaba pola cociña; iso si, a lume manso.

Agora (de vello, gaiteiro) tócame visitar hamburgueserías cada vez que se me ocorre dar unha volta por Europa. Con eses bares en tecnicolor pásame coma cos que anuncian comida caseira: todo o que me provocan é prevención. O caso é que, cando estou de viaxe, busco hamburgueserías porque non dispoño de dúas ou tres horas para argumentar aos meus cativos por que deben comer lentellas con «tropezóns laranxas» (anacos de cenoria) e «mocos longos» (anacos de porro).

A diferentes cadeas de hamburgueserías adoitan anunciarse ostentosamente, permitindo escoller nun pequeno ámbito. A experiencia axuda a diferenzar as franquicias nas que a terneira sabe a terneira das que se asemellan á madanela de Proust: aquelas nas que o sabor da carne é tan livián que empuxa a rememoralo.

Pero a miña ledicia cando xato, cebola, tomate e leituga presenten olores e sabores concretos e identificables élles indiferentes aos nenos. Eles guíanse polos merchandising que lles van entregar co menú. A sensación que sufro é que vou comer nunha xoguetería na que me dan un bocadillo por comprar bonecos artellados. Os camareiros non axudan: enchen as bandexas con sobres pequenos de ketchup e mostaza, coma se fosen sacos terreiros cos que construír unha minibarricada fronte a uns pratos tan saborosos coma o panel luminoso no que os anuncian.