A INTERNACIONAL DA GABARDINA

PERMÍTANME atreverme a catalogar ditaduras. Todas son penosas, como nos lembra a morte do  home que deitou o apartheid, e os graos de crueldade darían para elaborar un listado con Hitler e Stalin competindo polo premio especial, pero gustaríame clasificalas polo grao de surrealismo. Nese campo, a ditadura franquista andaba ben clasificada coa súa escenografía ridícula de sabres marciais, crucifixos e retratos do ferrolán, pero os gobernos totalitarios do Leste sempre se me antoxaron máis sofisticados no humor macabro. Esas ringleiras de xente gardando cola para comprar algo que descoñecían e eses condenados como consecuencia dunha confesión obrigatoria en xuizo espertan a miña debilidade por Kafka. Os grandes éxitos da esfera soviética en Romanía ben os coñecía por libros de Herta Müller coma  Randea do alento (Xerais). Tras a lectura dunha autora da minoría alemá, Rinoceronte traduce agora a un escritor da minoría húngara, György Dragomán,  con O rei branco. Os relatos do volume están protagonizados por un neno de 11 anos, que, tras ver desaparecer o pai levado por uns señores de gabardina a nómina de Ceaucescu, prefire quebrar un nocello a ter que asistir á escola. Todo un modelo para o informe Pisa. O rapaz, Yata, xoga nun equipo de fútbol que sabe que ten que chegar unha hora antes ao campo para adestrar con Don Gica porque, se perden, será Don Gica que lle parta os nocellos cunha barra de ferro e, daquela, non terá que ir á escola. O cativo sabe que se tira para deter as pelotas sobre un campo afectado por Chernobil, «pero a radioactividade non se nota nada».