UNHA CARICIA DUBITATIVA A HEIDEGGER

A miña avoa Aurora era unha mestra de feituras republicanas, é dicir, unha muller cun coeficiente de intelixencia elevado e de cultura ampla. A súa mesa de noite estaba habitada: Dovstoieski, Tolstoi, Agatha Christie, Patricia Highsmith (!!!)... Unha noite, contra a fin da súa vida confesoume -a min, que debía de ter 17 anos cargados de sorpresa e xa de racionalismo- que empezara a sospeitar que o Demo existía. Para Aurora, duns sesenta anos, a idea era tan nova coma excitante porque era crente, pero nunca acabara de aceptar o mal coma unha realidade con fonte e finalidade nun ser concreto; malia que si pensaba que a bondade tiña orixe e consecuencia en Deus. Esa crenza nova veulle por algunha reflexión dun home no que escaseaban, Xoán Pablo II. A miña avoa acreditou; malia que, coma xesuitista e peneuvista, tíñalle pouca fe a ese papa. Estes días estoume reconciliándome con Heidegger; coa persoa, nunca rexeitei o seu pensamento. A súa exhibición da comodidade cara á animalidade nacionalsocialista (recoñecéulle a Jaspers que Hitler carecía de cultura: "Iso non importa, mire vostede as súas fermosas mans", contestou) dos primeiros anos nos que o dragón asomaba polo limiar da cova contrastan co desencanto que confesou na intimidade aos Cadernos Negros, os diarios que levaba en libretas que agora se publican en Alemaña. Paralamente, por unha cuestión profesional, investigo sobre un político galego ao que tiña por colocador de cepos para disidentes. A imaxe que se me transmitiu é a dun organizador da crueldade. A investigación estame levando cara ao punto medio, a un home firme nos seus convencementos e humano na actuación. Heidegger tardou en ser consciente do erro de respaldar aos brutáns gamados, tardou en aplicar a súa visión socrática do pensamento coma "a renuncia a unha doutrina vencellante", tardou en mirar a cara do Demo, en reparar que o mal non é un ente externo a nós, que nos pertence de xeito potencial coma animais dotados de vontade que somos.