Hai un chiste do que tiro con recorrencia para xustificar a miña desafección pola lectura de poesía. Alego que o médico tenma prohibida poque me perturba o equilibrio da tensión. A broma, como consecuencia da súa reiteración, volveuse realidade. Levo unha semana coa tensión propensa ao xigantismo. Non fumo, raramente bebo alcool; a causa é ben outra. A culpa é das Letras Galegas, en xeral, e de que llas dedicasen a un poeta lucense, en concreto. Xosé María Díaz Castro, natural de Vilariño dos Cregos, en Guitiriz, provocoume unha suba de tensión laboral que foi in crescendo dende o luns ata onte. Non desperdiciei a miña presenza no acto institucional do 17M, na Casa Habanera -en madeira con exterior de pedra do país, preciosa-. Aproveitei para rogarlle a Francisco Fernández Rei que non se homenaxease un lucense máis cando menos nunha década. Francisco, sempre condescente coas peticións -mesmo a unha tan estúpida como a miña- confesoume que Fiz Vergara Vilariño, nacido en Santalla e finado en 1997 xuntara moitos ánimos na Academia. Ben sei que temos un candidato firme en Manuel María, nacido en Outeiro de Rei falecido en 2004. A súa poesía é popular e, se ben non conseguirá o entusiamo do monfortino Lois Pereiro, pode reforzar o ambiente popular do Día. Porén, a súa militancia vai determinar unha presión favorable da UPG e unha resistencia dos contrarios á UPG. O nome de Francisco Fernández del Riego, nacido en Lourenzá e finado en 2010, xa está sendo promovido. Así que non librarei. No acto de onte, sorprendeume atoparme a Paco Martín sen ese sombreiro de tenente a Policía Montada do Canadá que o resalta ultimamente. Cando o atopo, adoito dicirlle que lle un perfil estupendo na factura do perfil gráfico para cando o nomeen para as Letras. Esquecei de comentarllo, aínda que gocei, coma sempre da súa aguda retranca. Non deixei de cruzar unhas bromas con Henrique Monteagudo, aínda que el estaba no oficio de anfitrión, cunha tensión razoable. Propuxen a Valentín García que eliminasen as Letras Galegas, aínda que, transcorrida a semana, máis calmado, limitareime a pedir que a Xunta emita un decreto de urxencia que as prohiba cando o homenaxeado sexa un lucense; é dicir, case que todos os anos. Na presentación do acto, Xesús Alonso Montero estivo falangueiro como adoita e, como adoita e como docente excelente, acertou a explicar a estrutura e a motivación. Xosé Luís Regueira desenvolveu unha interesante lección maxistral cun discernimento sobre o galego culto e o popular de Díaz Castro, dando paso a un Darío Xohán Cabana que comezou nun ton elevada e excesivamente poético, pero soubo baixar ao coñecemento común para expoñer a armazón de Nimbos dun xeito revelador. Fascíname a súa erudición e a súa sinceridade en asuntos líricos. Sobráronme todas as alusións a Ferrín, que parece que Cabana vai trasladando dun discurso para outro, e, sobre todo, sobroume que situase a Ferrín como autoridade que homologou a Díaz Castro cando Armando Requeixo, Segundo Pérez, Xosé Luís Franco Grande ou o propio Cabana, entre outros, están máis autorizados, non porque eu non recoñeza a sabedoría ferriniá, senón porque dedicaron máis horas ao seu estudo. Franco Grande empezou de xeito maxistral, convocando a Prudencio, Virxilio e Horacio como inspiradores do homenaxeado dende a eternidade romana, pero se perdeu en frases latinas e nun afogamento na gorxa que ninguén acertou a corrixir auxiliándoo con auga. Ao remate, aínda gocei do humor sutil de Ramón Villares, ao que tratei de convencer para que se fixese periodista usando o triste argumento de que entramos ás once da mañá coa obriga de ler a prensa. Tempo houbo ter de ler estes meses un embastonado Víctor Freixanes, a quen agradecín que nos permitise reproducir no Progreso poemas de Nimbos ao nos días marchados deste maio e que me confesou que estaba coxo por culpa do queixo. Caera nunha taberna, tras probar un dos mellores queixos da súa vida: a saída do Paraíso ten uns banzos traidores. Faloume do queixo da baiuca cunha entrega que soamente Alfonso Torrado pon en todas as iniciativas. Torrado merecía onte que se lle pagase honorificamente a súa xeira a prol de Díaz Castro cun protagonismo institucional que non se lle soubo conceder. Anxo Lorenzo deume a sorpresa da xornada. Confesoume que, na sobremesa, debía de liscar porque trouxera de pasaxeiro a Alonso Montero "e quere estar ás seis en Vigo". E logo?, estraneime. Anxo baixou a voz, achegóuseme e confesoume: "É culé!" Sínto o roto que lles fixo Godín, profesor.
