POLO CAMIÑO DE XOÁN

O paseo de onte deino en coche polo Camiño de Xoán. Conducínme do norte ao sur do país, de Ribadeo a Ourense, para encontrarme con Juan Tallón; en adiante Tallón porque en Lugo os cidadáns soamente teñen apelido, a única certeza que nos ofrecen para diferenzalos alén un nome de pía igual ao doutros moitos. Tallón chamoume hai uns días co respecto co que Marcel Proust se dirixía a Henri Bergson cando lle foi ás clases de filosofia na Sorbona a escoitarlle reflexionar sobre a intuición.

-Señor Jaureguizar -dixo cunha educación espectral-, quixera coñecer a súa opinión sobre Á busca do tempo perdido.

-De súpeto? Agora? Levaríame todo un curso universitario e estou vendo xogar a Robben! Un regate do holandés supera a edición crítica das obras de Proust en Pleyade! Non me veña tocar o carallo!

-Oh, non; por favor! Desculpe a miña ignorancia balompédica! -contestou turbado-. Non pretendía incomodalo. Non ten por que ser arestora, nin seguera ten que ser por teléfono. A maiores, confesareille que preferiría que mas desgranase de viva voz. Estaría mesmo disposto a desprazarme no meu humilde automóbil gris escuro...

-Non precisa de tal, muchacho. Un asunto literario hame conducir a Ourense voando asido ás guedellas loiras das musas nos vindeiros días.

O día foi onte. Necesitaba coñecer Ourense como escenario da vindeira novela de Tintimán e necesitaba viaxar a Ourense para levar a filla a un campamento deses nos que lle van aprender a lingua de alén o Muro de Adriano. Eu resistíame a coñecer a Tallón, detrás dun gran home adoita haber un gran cretino. Tratei de razoar con el, pero Tallón é un fauve. Gústame tanto como escribe, o acaído e o ben encuñado das súas citas, o xeito no que deposita o adxectivo, o retranqueiro da incesante comparación, que ás veces borro parágrafos enteiros porque imitan a Tallon. Nas poucas oportunidades nas que nos comunicáramos fun distante, refractario e mesmo impertinente con Tallón. Excitoume poñelo a proba. Unha persoa que soporta o meu carácter túzaro pode converterse nun dos meus contados best friend forever, como lle escoito dicir á miña filla de cando en vez.

Aparquei nun lugar de Ourense que Tallón considerou xeograficamente como Extrema Siberia, aínda que aquela tundra na que hai unha estación do Transiberiano padecía un verán cruel. Pouco tardou o meu comunicante en rescatarme do anonimato que nace da concentración de viaxeiros para guiarme polo centro da cidade.

Pensando no seu apelido, recomendeille escribir unha novela negra. Cuestionoume torcendo imperceptiblemente os beizos. "Pero se eu as teño escrito!", apuntei. Cambiou de tema: "Esta escaleira da catedral é de Palacios..." "O arquitecto do vello Correos, en Madrid? Magnífico". Acollinme ao derradeiro recurso: "Pero se Alfredo Conde presume de escribir novela negra!" Todo aquel esbardalle foi unha imprudencia causada porque eu non me detera no xeito de vestir de Tallón. Vaqueiros e camiseta, pero unha chaqueta fina era toda a prenda que precisaba para dotar de decencia ao conxunto, que acababa resultando o propio dun neto de Swann gozando dun descanso no seu local de jazz do Quartier Latin.

Pero non todo foi harmonía. A afabilidade marchou polo desagüe nunha terraza na que un camareiro apostaba por unha ración de orella con insistencia caníbal. Tallon, que bailaba unha tempura de verduras calculando o colesterol que lle podería reportar a orella, largou erguendo o queixo e proxectando os beizos como se fose pronunciar magdalena, madeleine, en francés:

-Facendo un interín -Tallon amasa esa última palabra-. Señor Jaureguizar, que pensa a súa muller de vostede?

Cona! Esa é a pregunta máis dificil do mundo. Non inquería pola inchada concepción que podo ter sobre a miña xenialidade literaria, senón que me requería que expuxese ao aire pesado do mediodía ourensán a tumefacta opinión que pode abeirar a muller que leva vinteún anos recollendo e canalizando as miñas peculiaridades.

Calei coma unha cova. O desconcerto impedíame falar, pero lembrei unha contestación que me permitiría escapar coma O Home da Máscara que estaba encerrado na Bastilla segundo conta Voltaire:

-Durante moito tempo deiteime cedo. Ás veces, nada máis apagar a candea, os ollos pechábanseme tan decontado que non tiña tempo de dicir: "Adormezo".

A seguir acordei dunhas páxinas máis adiante de Polo camiño de Swann nas que se detalla o xeito no que a avoa de Marcel agradecía a Swann as historias que lle contaba, a habilidade coa que lle causaba a risa, coma me aconteceu a min tras coñecer ao cidadán Tallón. Parafreseina:

-É vostede excepcional, Tallón.