Canalblog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog
Publicité
O CABARET VOLTAIRE. Seit 2005.
26 octobre 2014

O SECRETO DE CARLOS OROZA

Carlos Oroza

Manuel Jabois empezou a traballar en Madrid o 1 de maio de 2013, coa prima de risco a 293 puntos. John Mitchell apeouse en Nova York un 25 de outubro de 1929, o día posterior á Gran Depresión. O positivo das crises é que causan unha miseria tan oceánica e negra que medran os periodistas que mellor escriben, como Jabois ou Mitchell. Tamén florecen persoas que crecen ata ser personaxes, como Carlos Oroza ou Joe Gould.
Manuel Jabois sostén que, se lle daban a escoller entre gañar o premio Nadal de Novela ou entrevistar a Amancio Ortega, queda co alexandre magno que creou o imperio Zara partindo dunha tenda na rúa Torreiro da Coruña: «Ortega aparecía en los años 60 en los Almacenes Clarita de Pontevedra a vender batas de guatiné y hoy es el séptimo hombre más rico del mundo. Cómo voy a inventar nada si puedo escribir sobre eso».
A miseria é cíclica. O poeta de Viveiro Carlos Oroza (1929) coñeceuna a fondo nos 50 e nos 60. Alimentábase de xeito equilibrado —metade coñac, metade Nescafé— nos proscenios máis elitistas de Madrid —Gijón, Lion, Comercial—. Moitos dos cafés que amantaron a Historia da Literatura Española cos soles e sombras da madrugada son agora palacios accesibles á calquera onde se serven hipotecas que se revelarán impagables cos anos e se agochan tarxetas black baixo as moquetas.
A cultura foi desafiuzada en Madrid por falta de pago. Acollérona nas mansións, pero, antes de entrar, obrigárona a baleirar de toda frescura os seus petos para tirala nos contenedores. A cultura española é solemne, pretenciosa e satisfeita de si mesma ata un nivel insoportable. Tanto se aburre que rebusca nos arrabaldes os poetas que lle escaparon ao mundo, como Carlos Oroza, para condecoralos. O Círculo de Bellas Artes de Madrid vén de concederlle a medalla de ouro.
O poeta de Viveiro contoulle a Jabois o erro de Umbral: «Buscaba el éxito rápido, y, cuando se busca el éxito, te conviertes en esclavo. Escribes exactamente lo que quieren leer». Soaba a advertencia.
Aínda teño o escuro e feliz desexo de que Oroza rexeite esa medalla. Pareceríame coherente coa súa afirmación de que pode «arreglarse con poco para vivir». Soño con que subsitiría nunha miseria de recoñementos. Sentiríame orgulloso de que fose coma o esmoleiro Joe Gould, quen, estando sobrio un día, asegurou que rexeitaría o Edificio Chrysler se llo regalasen. «Porque o edificio non me pertencería a min, senón que eu pertencería ao edificio». Sería unha marabilla que se comportase coma Dióxenes cando espertou e atopou o emperador Alexandre Magno de pé, diante do tonel no que durmía. «Son o home máis poderoso do mundo. Que queres que faga por ti?», preguntou o emperador. «Por min? Dar un paso á dereita. Estás tapándome o sol».
Ao igual que o sabio grego, Carlos Oroza tamén ama a luz. «Amo la luz del pensamiento. Soy un vagagundo. No sé a donde voy, pero mientras exista la luz me dirigiré a ella», aseverou. Lendo ao poeta falando sobre a «luz do pensamento», acordoume a Kant, que inventou a Ilustración nunha tarde cálida na que paseaba polo Bosque do Rei, nas aforas de Königsberg.
Pero hai algo que aínda lle presta máis a Oroza ca luz: contradicirse. Cita a Withman: «Me contradigo porque contengo multitudes».
Se Manuel Jabois ten a Oroza por lumieira inspiradora, Joseph Mitchell axeixoulle a Joe Gould o seu secreto. Mitchell escribiu dous perfís sobre o esmoleiro para The New Yorker, en 1942 e 1964. Reuníronse en El secreto de Joe Gould, que Anagrama traduciu no 2000 nun volume que rastrexei durante meses.
Eu devecía por ler eses dous textos da época na que ser director dun gran periódico era unha carreira en si e non unha carreira para achegarse aos poderosos. Esta semana morreu o derradeiro director desa vella escola, Ben Bradlee, o home que lle aguantou o pulso a Nixon ata levantar a moqueta e amosar o Watergate.
Perseguín libro de Mitchell con tanta intensidade que acabei fregando as mans baleiras para borrarlles o frío. Pero este outono Anagrama publicouno nunha edición especial, coma unha amanita excepcionalmente comestible.
En 1942, Joe Gould aínda lembraba a derradeira vez que comera razoablemente. Fora seis anos antes, na súa gradación en Harvard, a universidade que lle correspondera por pertencer aos Gould, unha dinastía asentada en Nova Inglaterra dende 1635. Nunca perdeu a elegancia xenética: cando nevaba, reforzaba a roupa cotrosa con papel de periódico. «Soamente uso o New York Times», advertía.
Pero, como Oroza, podería alimentarse dunha hostia consagrada diaria, como fixo a benemérita Marthe Robin durante medio século. Gould optou por unha dieta máis variada: «Aire, amor propio, cabichas, café de vaqueiro, sándwiches de ovo fritido e ketchup».
Joe Gould comprometeuse nunha misión para sobrevivir. Todos nos agarramos a unha misión heroica para sobrelevar a realidade. O esmoleiro propuxérase editar un volume inxente: ‘Historia oral do noso tempo’, no que recollería milleiros de diálogos, biografías e semblanzas de Manhattan.
Carlos Oroza tamén é devoto do oral. «Cuando la palabra pasa al papel ya es signo. Pierde la voz, está muerta», adoita sentenzar. Reforza esa idea asegurando que: «Mis poemas nacen oralmente y no los transcribo al papel sino con verdadera repugnancia».
O secreto de Joe Gould consiste saber se ese texto chegou a existir ou non. Lean o libro de Mitchell.

Photo: Nelson Villalobos

Publicité
Publicité
Commentaires
J
Moito obrigado!
Répondre
V
Moi lindo!
Répondre
O CABARET VOLTAIRE. Seit 2005.
Publicité
Archives
Derniers commentaires
Newsletter
2 abonnés
Visiteurs
Depuis la création 303 416
Publicité