A ESTACIÓN DA CAZA DA BALEA

Todos os camiños que conducen a Filgueira Valverde teñen a confusión por destino. A miña visión é negativa porque manchou as mans de franquismo, pero escoito os sabios para chegar a un calveiro do bosque escuro no que convencerme de que estou sendo xusto con el. Quen o coñeceu abre a boca para que resoe a súa bonhomía e a súa inmensa capacidade cúbica coma intelectual. Esa opinión nada ten que ver coa posición política na que se atope cada quen. Felipe Arias e Francisco Calo debuxáronme onte na cafetería de San Marcos, en Lugo, un retrato filgueiriano dun corazón e un cerebro do tamaño dunha balea. Ambos os dous están certos de que hai unha directriz do Bloque nacional para "romper a festa" (que dicían en Ribadeo os rapaces borrachos e bravos cando querían estragar unha verbena). Coinciden en que Miguel Anxo Fernández Lores asume ser unha xeratriz. Ben, eu podería aceptar esa tese, aínda que me custa facerme a idea de que o BNG precise de transmitir un punto de vista a uns militantes que chegaron individual e previamente a esa conclusión. Aínda a maiores, percibo que a irritación coa decisión da RAG non atinxe reducidamente ao Bloque, que é ampla. Tanto Arias coma Calo son prescriptores desa suposición de que un intelectual pode ser asemade "un home de acción" (Calo sinalaba esa dualidade como "rareza") e mesmo participar en política (integrado na cadea de mando dunha ditadura embrutecedora) percorrendo unha beira de inocencia. Sen estar de acordo con eles, podo comprender que acheguen unha imaxe de Rómulo como home civilizado malia ter medrado entre lobos, como se houbese un Filgueira de conciencia galeguista e outro de pragmatismo franquista na xestión de Pontevedra. Thomas Mann apuntaba que "a tolerancia é un crime cando o que se tolera é a maldade".

Bastante máis estraneza provócame a construción do mito que emana de Alonso Montero. Non vou regresar extensamente sobre o asunto, pero o presidente da Real Academia Galega encabeza unha fronte que presenta a Filgueira Valverde como unha especie de axente dobre, como alguén dedicado á sabotaxe dende o ventre do monstro. A Xunta acaba de sumarse a esa teoría; algo lóxico porque o noso goberno está movido por un pulo político, como calquera organismo humano de poder. Feijoo afirmaba co gallo dunha inauguración que "era un entrañable infiltrado da Cultura no mundo da política". Reparen nas palabras usadas: "entrañable" e "infiltrado". Non son caprichosas: coinciden na parte da natureza bondadosa do señor coa opinión de Felipe Vila e Francisco Calo, pero suman unha característica que estes rexeitan: que a súa intención secreta e principal fose interpretar unha melodía salvífica para acalmar á besta ferrolá. O discurso de Feijoo do sábado aínda tivo un elemento que me irritou. Comparaba a Filgueira con Thomas Mann para establecer un paralelismo coa afirmación do escritor xermano de que a cultura alemá iría onde fose el. Pero Mann foi afastado do seu país polos nazis. E o redactor do discurso do presidente debería sabelo antes de introducir esa frivolidade nunha intervención oficial.

Tras escoitar con interese e admiración a Felipe Vila e máis a Francisco Calo, tras ler a tese conspiratoria na prensa, vou citar a Tomas Tränstromer polo longo: "A cultura é unha estación da caza da balea, onde o estrano, caminando entre trabes brancas e nenos que xogan, percibe, sen embargo, a cada respiración, a presenza dun xigante caído".

Photo: Marylise Vigneau. 

Comments

[Jaureguizar]

Si, bebe coma unha balea. grazas

[manuel veiga]

Gustoume a entrada.

O problema do galeguismo é que ten tanta sede que confunde a auga coa augardente. E incluso coa tónica.

Siga así, señor Jaureguizar.