O HOME QUE NAMORU DE EMMANUELLE

O HISPANISTA Stanley Payne denunciaba o venres que «en España se usa la Historia para fines políticos». O historiador reprochábao ao vento como se fose unha singularidade española. A seguir, defendía que Franco deu o seu golpe de estado sen querer, porque en África o ocio era moito e a calor pesada, porque pensou que desatar o monstro bélico era o xeito máis rápido e cómodo de atravesar o Estreito de Xibraltar. «Le parecía algo poco viable y decimonónico», asegura Payne. Ben, o xeneral formouse nunha academia militar cun programa de estudos baseado na nostalxia do imperio perdido na Ultramar. Tiña a súa visión de España, marcial e católica, pero non podemos afirmar que fose  unha visión moderna.
A Historiografía aséntase sobre tres bases: investigación, especulación e ideoloxía. Senón, non teríamos, por exemplo o reino de Galicia, coñecido como Reino de Asturias no seu principado e como Reino de León en YouTube; a denominación vai concorde á filiación de cada cada experto. O reino postsuevo é como a Santísima Trinidade: un e trino.
Non vexo a televisión porque o médico advertiume que é frívola de máis para o meu corazón de sangue espeso. O luns non lle fixen caso e estiven mirando un documental sobre El Ministerio del Tiempo. Xa saben, esa serie de TVE para a que Stanley Payne podería escribir o guión dun capítulo no que o militar galego Francisco Franco, partidario irreconducible da democracia e da soberana vontade cidadá, esperta unha mañá sentado no despacho máis grande do palacio de El Pardo e asina uns documentos que tiña sobre a mesa ignorando que eran condeas a morte. Franco desespera polo seu erro, pero, cando quere reparar o dano, sente os disparos do pelotón ao amencer.
O documental sobre El Ministerio del Tiempo estaba dedicado ao ilusionismo. A serie de TVE trata a Historia con intelixencia, coma se fose unha materia moldeable e didáctica, unha caixa negra da que ir collendo marabillas e curiosidades. O protagonista dese capítulo era o rapaz Joaquín María de Argamadilla ao que Ramón María del Valle Inclán vendía como un superheroe de Marvel con poderes como a visión de raios X. Unha actriz da serie sorprendíase de que «alguien tan inteligente y culto como Valle Inclán creyese en el espiritismo». O escritor pontevedrés cría no espiritismo como disciplina teatral, do mesmo modo que Payne cre que a Historia pode ser unha ciencia exacta e apolítica.
No episodio aparecía Houdini, que, aparte de cuestionar a comunicación sobrenatural de Argamasilla e da muller de Conan Doyle, foi o primeiro mago que converteu os reducidos escenarios nos que actuaba en inmensos escenarios internacionais. Abundoulle con coidarse de que a prensa recollese os seus fabulosos números e os difundise. Ocupándose da cobertura e das entrevistas para transmitir a súa mensaxe adiantouse a esta xeración de políticos que vive da súa proxección mediática.
A política é a máis influínte das artes. Mesmo sospeito que a luminosidade partidaria sobreponse á luminosidade literaria.
Cadra este ano manuelmarista co centenario das Irmandades da Fala, que foron o primeiro colectivo intelectual de entidade en concebir e promover Galicia como suxeito político e que deixou como legado a brillante Xeración Nós. A Xunta estalle facendo o caso que indica o manual, a Real Academia Galega exhuma documentación e o Consello da Cultura transmite menos entusiasmo do que lle supuxera. Todo ese ancho e largo campo libre está sendo ocupado polos que foron compañeiros de Manuel María para enchelo de conferencias, debates, congresos, libros, concertos e espectáculos de monicreques.
Independentemente do trato condencesdente que se lles dá ás Irmandades, a administración e as institucións culturais deberían ofrecer alternativas a todo ese público que nin ten —nin é previsible que adquira— interese na figura e na obra de Manuel María.
Visto o panorama pusilánime, visto que a palabrería exaltada dos intelectuais e creadores se adormenta logo de ser acariciados pola púrpura do poder, o único revolucionario que nos queda é a motoserra vibrante e ruidosa coa que Francisco Leiro desbrava madeira. Unicamente un rupturista pode montar en bicicleta nunha megaurbe coma Nova York e pasearse en cortacéspede pola súa finca de Cambados.
Doce esculturas do artista integran Traballos e días de Francisco Leiro, que abriu o martes no Centro Abanca de Santiago. A xeira do aizkolari galego apreciase nas imaxes que acompañan ás obras e que proceden do documental Sísifo confuso, de Aser Álvarez. Leiro ten un talento de tal magnitude que non precisa envolver a súas obras cun discurso, malia que na arte actual a digresión sobre a peza importa ca peza.
O éxito histórico, político e artístico depende da eficacia promocional. As mellores sesións de cine erótico que vin ofrecíanolas Javier aos compañeiros de hostal en Santiago. Non precisaba celuloide nin pantalla. Situábase no centro da habitación, convidábanos a sentar ao redor antes de describir escenas de baixo presuposto cunha xestualidade máis debedora de Benny Hill ca de Russ Meyer.
O venres cadroume con Javier no Muelle dos Adeuses, na Dársena coruñesa. Casado, pai de dous cativos. Levei unha decepción con aquela inesperada forma de madrurar. Sentínme como o escritor belga Hugo Clauss, que casou unha noite coa fascinante estrela pornográfica Emmanuelle e, ao amencer, cando a luz entrou no dormitorio, descubriu que era Sylvia Kristel, unha actriz.