Francisco Umbral

A MIÑA NAI chámase Itziar, pero un funcionario dos anos 30 cunha ringleira de formigas camiñándolle sobre a boca dedidiu que Itziar non era un nome, era un ladrido vasco. O señor gris perla improvisou un bautismo civil e secreto, como se ela fose criptoxudea. Puxo María Jesús na partida de nacimiento e esmagoulle o selo da aguia coa cabeza virada. Ignoro o nome que figuraba no carnet de identidade de Francisco Umbral, que se chamaba, de nome burocrático, Francisco Alejandro Pérez; pero a miña nai optou por Itziar como... [Lire la suite]

O MARTES parei comprar xabón de mans Magno Classic antes de ir ao xornal. Empecei a usar ese xabón cando tiña 19 anos e estudaba en Santiago. A miña habitación no hostal estaba pegada á de Raúl. Cando cheguei á redacción souben que a editorial Nocturna me enviara La península (1970), de Julien Gracq. É unha novela fascinante polo levísimo da súa trama e o interesante da lectura. Todo o que acontece é que un home conduce ata unha estación de tren para buscar ao seu amor. Ela non aparece. El marcha percorrer Bretaña.O mércores... [Lire la suite]

RESULTA angustioso ler o xeito no que Galicia se desfixo de Eduardo Blanco Amor en 1979. Estaba léndollo agora mesmo a María Xosé Queizán. Un xornalista, César Lorenzo Gil, invitaba en Biosbardia á escritora a recrear as últimas vivencias con Blanco Amor. Queizán matiza con crueza: «Ben, en realidade, compartín momentos co seu cadáver». A narradora lembra que Blanco Amor vivía en Vigo e morreu nun taxi. «Un escritor tan viajero ha de tener un taxi por ataúd», considerou Francisco Umbral no loito de periódico, amencer e cruasán do... [Lire la suite]

    NO ANO 1983 o meu pai mandoume en misión diplomática á Universidade de Santiago. Como non tiña intención algunha de memorizar libros; unicamente de lelos, busquei un lugar equidistante de dúas facultades áulicas: Dereito e Farmacia. Xusto nese punto, atopei un fogar na cafetería do Sindicato Español Universitario (SEU). Todo era amplo nesa institución hostaleira: os horarios, os ventanais e a selección de prensa.     Cada mañá asitía á facultade co desencanto cansino co que Alvite comparecía na caixa... [Lire la suite]

Morreu Alvite. Era un deses galegos sornentos e de escrita aseada que tanto aprecian en Madrid. O galleguiño failles chiste lido e non escoitado. Acontece o contrario cos andaluces, dos que soamente se rin polo acento e polo humor gargantuesco; non cando escriben, que se lles pon cara de asistir en representación da casa ao enterro dun tenente de alcalde, como lle pasa a Muñoz Molina. Houbo unha década aí atrás en que ler a unha vez ao día Alvite era un hábito, coma comer tres laranxas diarias e lavar tres veces os dentes.... [Lire la suite]

  Dionisio Gamallo andaba por Madrid como pola casa, en zapatillas. Sempre levaba a cabeza fresca polos poemas de Rosalía de Castro e os pés quentes pola felpa. Cruzaba Ribadeo en zapatilla para comprar un brazado de perdiódicos. Camilo José Cela buscouno na súa vila natal cando camiñaba do Miño ao Bidasoa sen atopalo.     Gamallo deu clase en institutos de Madrid. As letras española e galega estaban escritas na cabeza na súa integridade. Unha tarde na que ventaba e chovía debuxou na casa o mapa do... [Lire la suite]

    O actor vasco Karra Elejalde recoñece que o peor da rodaxe de A esmorga non foi interpretar en galego, senón interpretar o frío. Elejalde non é de Bilbao, pero podería polo esaxerado. Sostén que, durante a filmación, «padecimos ocho ciclogénesis seguidas», que combatiron con neopreno e camisetas térmicas.Ese plural no que se expresa inclúe a Miguel de Lira e Antonio Durán, Morris. Ignacio Vilar escolleu os tres para regaleguizar a versión cinematográfica da novela A esmorga de Eduardo Blanco Amor, que Gonzalo Suárez... [Lire la suite]