OS CANDADOS DA LECTURA
OSCAR WILDE afirmaba que «os únicos problemas son os que ten un». Suso de Toro quixo convertir o seu problema laboral nun problema da cultura galega. Razón non lle falta cando denuncia que é primavera no best seller: nas crises, os lectores apostan os seus vinte euriños ao certo; ou sexa, a Dan Brown ou Stieg Larsson. Os cartos cóntanse agora cos dedos e as dedas, e procúrase atar o desembolso cun candado que garanta entretemento. A diferenza entre autores literarios e populares é unha manobra de distracción dos primeiros porque desta altura carece de sentido teimar na dicotomía. Auster, Murakami, Amis, Domingo Villar, Calveiro ou Ameixeiras amosan a posibilidade de que triunfen os híbridos entre ambas as razas. Queixábase tamén De Toro de que un autor mexicano ou arxentino ten máis eco en Madrid ca un galego ou catalán; algo lóxico se pensamos en que escriben na mesma lingua. Eu, con todo, creo que o libro editado orixinalmente en España aboia en aguas mortas. O comprador prefire deixarse os euros que contou cos dedos e as dedas nas novelas de Federico Moccia, o escritor que cubre os lectores con xelatina vermella para axudalos a esquecer durante tres ou catro horas o crédito pendente con Cofidis. Moccia intuíu o vieiro da literatura para as vindeiras décadas do milenio: ofrecer algo máis ca texto. El inventou a moda de prender candadiños na ponte Milvio de Roma. A literatura galega tamén cambiou de paso; resiste Rivas, resiste Fernández Paz. Ambos os dous, e outros, argallaron un discurso sólido e souberon ir mudándoo canda os tempos. Ataron os seus candados na ponte, pero coidaron de non tirar a chave ao río.