UNHA ALQUIMIA PARTICULAR

Nicholas Payton estaba cheo de felicidade e escaso de público. Non máis de trescentas persoas fomos escoitalo no festival de jazz de Ribadeo. Imaxino que dividía por cinco ou por dez os escoitantes aos que está afeito. Tocara en Donosti nesas datas. Eu pensaba que Melendi estaría igual de contento porque, coa oitava parte de formación ca Payton e desafinando esas letras marxistas sobre a loita de clases entre raparigos pobres que padecen o abandono de noivas ricas, con toda esa debedora de evidentes lecturas de Hegel na dialética do escravo e da ama, tería reunido dez mil radioformulistas. Antes de Payton asistira a outra soberbia actuación, un Bazil Meade cheo da graza gospeliá que tendía un leito docemente leitoso co seu piano para que Annette Bowen gozase entregada ás sete marabillas da súa voz. Nicholas Payton, e Bazil Meade e Annette Bowen, actuaban para un público animoso, pero insuficiente, nunha pequena vila de Europa que dera as costas negras ás súas propostas. Pero atraparan a felicidade, estaban sinceramente contentos haciendo música. Sorrían e celebraban os achádegos, as notas acertadas e sorprendentes dos compañeiros de escenario. Atraparan a felicidade durante unha hora e bañábanse nela. Cando Payton empezou co seu novo Numbers, sorría tamén. Ao baleiro, porque o seu goce non estaba abaixo, nas cadeiras dos espectadores, senón nun lugar abstracto rexido por unhas leis físicas de música. Daquela acordei do que me contaran pola tarde: o suicidio de Maruxa Rutherford. Marcharon unha chea de anos dende a derradeira vez que a vin. Eu aínda xogaba ao baloncesto porque recordo que exhibín toda a miña teatralidade supletoria do meu xogo errado para ela, que me miraba nas bancadas. Citámonos unha vez, no Millo, onde ás veces soaba o Kind of blue de Miles Davis. Había unha confluencia de deseos,pero ninguén dos dous podía achegar a capacidade de dominar -volvo a pensar en Melendi como lector de Hegel- que fai avanzar as relacións. Era guapa cunha naturalidade excesiva, exenta da soberbia dos seres atractivos, e sorría ata o exceso; ao xeito de Ava Gardner. Pensei que lle nacera e medrara nela o secreto da felicidade. Convencínme de que as persoas belas e benhumoradas descobriran esa alquimia de atopar a realidade coma un ámbito que percorrer de sorpresa en alegría. "Foi un suicidio", dixéranme. E non fora. Fora a última volta do camiño dun amor distópico. Unha morte súpeta e sorprendente.